'Hunebedbouwers op zee'
Het beeld van de prehistorie en daarmee ook van de hunebedbouwers (3350 en 2750 v.Chr.), is voor velen gebaseerd op de verhalen die we in het onderwijs voorgeschoteld hebben gekregen. Op de inhoud van de schoolboekjes is vaak het nodige af te dingen. Dikwijls zijn ze niet geschreven aan de hand van recent archeologisch onderzoek. We mogen overigens niet alleen het onderwijs de schuld geven van het verkeerde beeld van het verleden. De moderne mens heeft de eigenschap om alles dat technisch minder ontwikkeld is - of het nu huidige volkeren of de prehistorie betreft - als primitief te omschrijven. Dit 'superioriteitsgevoel' leidt tot foutieve denkbeelden over onze prehistorie. Een citaat van de Engelse schrijver L.P., Hartley geeft haarfijn aan hoe we dan wel naar het verleden moeten kijken. Hij schrijft: 'The past is like a foreign country; they do things differentley there'. Zo woonde men inderdaad in andere huizen, droeg men andere kleding en had men andere gebruiken maar het ging wel om mensen zoals wij met dezelfde gevoelens van bijvoorbeeld vreugde en verdriet.
Hunebedden zien er ruw uit maar de cultuur van de bouwers van deze grafmonumenten (ook wel trechterbekercultuur genoemd) is allerminst primitief. Men verbouwde gewassen als gierst, gerst en emmertarwe en hield schapen, geiten, koeien en varkens. De huizen waren geen eenvoudige hutten maar tweeschepige boerderijen. Men maakte prachtig versierd aardewerk waarvan ook in Emmen vele voorbeelden zijn gevonden. Bepaalde grondstoffen voor bijlen en sieraden werden van ver gehaald waarbij afstanden van honderden kilometers geen uitzondering waren. Op de voorwerpen die men maakte, kunnen we vaak het etiket 'design' plakken. Men leefde weliswaar formeel nog in de steentijd maar het eerste metaal (zelfs goud) deed al zijn intrede.
Net als tegenwoordig was men niet altijd even aardig tegen elkaar. Archeologische vondsten die daarvan getuigen zijn van verschillende plaatsen bekend. Ze zijn nogal confronterend en worden dikwijls gezien als een bevestiging van het idee dat het er in de prehistorie veel gewelddadiger aan toeging dan tegenwoordig. Dat klopt niet maar er is wel een verschil. Tegenwoordig is de schaal vele malen groter.
In 2018 werd bij Emmen een vijf jaar durend onderzoek afgerond dat duidelijk laat zien hoe ver de contacten van onze hunebedbouwers gingen. In de lezing zal ook op dit onderzoek worden ingegaan.
De 'merkwaardige' titel van de lezing klinkt onvoorstelbaar maar in de lezing wordt duidelijk waarom hij is gekozen.
Broodje Cultuur wordt gehouden op 12 november in Grandcafé Rue de la Gare, Stationsstraat 8 in Emmen en duurt van 12.00-13.45 uur. Inloop vanaf 11.30 uur. U kunt zich opgeven per mail.