Broodje 9 april 2024

Hannekemaaiers

Een verhaal over de Hannekemaaiers, door George van der Peet, geboren in Leiden in en 1987 met gezin naar Drenthe gekomen en in Rolde gaan wonen. Eerst in Emmen gewerkt aan de toenmalige streekschool als docent. Later in de industrie in Groningen verder gegaan als technoloog/onderwijskundige.. 

George is vrijwilliger bij de stichting Hannekemaaierspad, is auteur van verschillende boeken die gaan over de Hannekemaaierspaden die er in het noorden van Nederland en in het aanliggende Duitsland liggen.

Opgeven voor het broodje kan zoals u gewend was per mail:
broodjecultuur@gmail.com

Broodje 12 maart 2024

De Opgejaagden

Direct na de Tweede Wereldoorlog zette de joodse onderduiker Ab van Dien zijn herinneringen over zijn onderduikperiode op papier. Deze herinneringen raakte hij jarenlang kwijt. Een medeonderduiker, die inmiddels in Israël woonde, bleek ze in bezit te hebben en stuurde ze aan hem terug. Bijna veertig jaar na de bevrijding werden de herinneringen in een eenvoudig uitgevoerd boekje uitgegeven onder de titel: De Opgejaagden, herinneringen van een joodse onderduiker in het Valtherbos.

Met zorgvuldig gekozen en indringende bewoordingen geeft Van Dien een kijkje in het gevoelsleven van een onderduiker, niet schuwend om ook de gevaren waaraan ze vrijwel continue blootstonden te beschrijven. De titel geeft exact de lading van het boek aan. Zestien joodse onderduikers blijken, ondanks hun goed verscholen onderduikplaatsen, hun leven niet zeker en worden meermalen opgejaagd. Tijdens hun ondergrondse leven in kleine zolderkamertjes, een kippenhok en twee in taaie bosgrond uitgegraven bosholen, werden ze ondersteund door een aantal Drenten. Het verhaal leest als een spannend jongensboek, maar wel één met een gitzwarte achtergrond.

Johan Withaar heeft naar aanleiding van De Opgejaagden ruim tien jaar onderzoek gedaan naar de onbekend gebleven achtergronden, de vreselijke niet te bevatten historische feiten en het leven van de betrokkenen na de oorlog. Dit boek, inclusief de herinneringen van Ab van Dien, bevat het resultaat van dit onderzoek in binnen- en buitenlandse oorlogsarchieven, locatiebezoeken en interviews met de kinderen van de direct betrokkenen, die Johan Withaar tot in de USA en Israël heeft weten te traceren. Daarnaast heeft het onderzoek een drietal niet eerder gepubliceerde op schrift gestelde herinneringen van direct betrokkenen opgeleverd.

Opgeven voor het broodje kan zoals u gewend was per mail:
broodjecultuur@gmail.com

Broodje 13 februari 2024

Zeenaaktslakken, juweeltjes in de oceaan

De onderwaterwereld is  fantastisch, fascinerend. De kleur van het water, de koraalriffen, vissen, schildpadden, haaien, walvissen. 
Wat je in het begin ontgaat zijn de kleine beestjes op die koraalriffen en op de bodem, zoals zeepaardjes, schelpen en waar het vandaag over gaat de zeenaaktslakken. Die slakken werden een hobby. Tijdens de lezing krijgen we diverse voorbeelden te zien, werkelijk prachtige dieren. Het gaat over de evolutie, de voortplanting, hoe ze zich verdedigen. 
Dit belooft  een  uiterst interessante lezing te worden met fantastische beelden.

Marcel Tanke Door mijn werk voor DSM kwam ik over de hele wereld, Azië, Amerika’s, China. Zo ook heb ik het duiken ontdekt en bracht het tot duikinstructeur en heb ik  al meer dan 1600 duiken-op-zee op mijn naam staan. Het is als hobby begonnen maar sinds ik weer in Emmen ben, ben ik duikinstructeur van de plaatselijke duikvereniging "de Emmerduikers" in het Aquarena bad, en geef daar duikles aan diverse doelgroepen.

Opgeven voor het broodje kan zoals u gewend was per mail:
broodjecultuur@gmail.com

Broodje 9 januari 2024

Een korte geschiedenis van het dialect

Het Nederlandse taalgebied telt een grote hoeveelheid dialecten. Welke eenheden kunnen we onderscheiden, en wat is de rol van het dialectonderzoek in het vaststellen van dialectgrenzen? De oorsprong van het dialect gaat terug op oeroude tijden. Rond het jaar 0 werd er in ons land nog één taal gesproken, maar in de loop der eeuwen heeft die ene taal zich ontwikkeld tot die veelheid aan dialecten. Aan het einde van de middeleeuwen zet echter de kentering in, als er een standaardtaal komt (en er dus verschil tussen taal en dialect ontstaat, een verschil dat overigens alleen maatschappelijk van aard is).
Aanvankelijk alleen een schrijftaal werd het Nederlands na verloop van tijd ook een spreektaal – in de 19de eeuw in de stad, in de 20e eeuw op het platteland. Het oeroude dialect leek van de aardbodem te verdwijnen, maar maakt tegenwoordig een opmerkelijke revival door als bijvoorbeeld taal van de popmuziek. 

Harrie Scholtmeijer (Kampen 1960) groeide op in Emmeloord en Vollenhove. In Groningen studeerde hij Nederlands, met als bijvakken Oudsaksisch en Nedersaksisch. Daarna verrichtte hij in Utrecht onderzoek naar de uitspraak van het Nederlands in de IJsselmeerpolders, op welk onderwerp hij in 1992 te Leiden promoveerde. Hij gaf les aan de Utrechtse universiteit en het middelbaar onderwijs in Zeist, was post-doc aan het Meertens Instituut te Amsterdam, redacteur van het Woordenboek van het Overijsselse dialecten en het Woordenboek van de Gelderse dialecten te Kampen. Momenteel is hij docent Nederlands aan de opleiding gebarentaal van de Hogeschool Utrecht en streektaalonderzoeker aan de Overijsselacademie te Zwolle.

Opgeven voor het broodje kan zoals u gewend was per mail:
broodjecultuur@gmail.com

Broodje 12 december 2023

'Jauchzet, frohlocket!'

Het eerstvolgende Broodje Cultuur, op 12 december 2023 in café Rue de la Gare in Emmen staat in het teken van het Weihnachts-Oratorium van Bach. Rinke van der Valle geeft dan een muzikale lezing over dit prachtige werk Bach.

Onder deze titel bespreekt Rinke van der Valle hoe het Weihnachts-Oratorium tot stand is gekomen en hoe Bach bestaande muziek heeft recycled voor een deel van dit oratorium. Ook komt de vraag aan de orde hoe het werk door Bach zelf is uitgevoerd.

Met veel beeld- en geluidsfragmenten schetst Rinke in deze lezing de opbouw van het Weihnachts-Oratorium en hoe Bach elementen uit de muzikale retorica gebruikt om zo bij de luisteraar de juiste gemoedstoestand op te roepen.

Rinke van der Valle (1950) was van 1974 tot 2000 wiskundeleraar in het voortgezet onderwijs. Vanaf 2000 was hij adviseur internationalisering bij het Europees Platform (nu Nuffic) en sinds 2012 is hij freelance adviseur internationalisering.
Muziek is zijn hobby. Vanaf zijn twaalfde speelt hij orgel en heeft een liefde ontwikkeld voor de werken van Bach. Later kwamen daar de vocale werken als de Matthäus Passion, de Johannes Passion, de Hohe Messe en andere werken bij die hij als tenor meezong in diverse koren.
Hij verdiept zich graag in alle facetten van zijn muziek en geeft diverse lezingen over het leven en werk van Bach.

In 2022 kwam zijn boek Geen dag zonder Bach uit. Hij interviewde vijftien personen die bijna dagelijks met Bachs muziek bezig zijn. Een aantal namen: Ton Koopman, Maarten ’t Hart, Jos van Veldhoven, Christoph Wolff. Het voorwoord is van Masaaki Suzuki. Het boek is tijdens de bijeenkomst te koop.

Meer informatie vindt u op www.rinkevandervalle.nl

Opgeven voor het broodje kan zoals u gewend was per mail:
broodjecultuur@gmail.com

Broodje 14 november 2023

Een reizend bestaan

Gerrie van der Veen, uit Klazinaveen is pr-medewerker van de bibliotheek in Emmen. Daarnaast is hij hobbymuzikant. Hij speelt toetsen en zingt. Bovendien heeft hij als hobby de geschiedenis van Emmen. De kennis daarover verwerkt hij soms in zijn streektaalliedjes.In 2009 startte Gerrie van der Veen samen met Trijntje van der Scheer het programma Met een knipoog en een scholderklop. Daarin passeert naast veel Drents ook af en toe een Nederlands en Engels liedje. Vandaag een historisch verhaal.

HOLLANDGÄNGER, Gastarbeiders "avant la lettre"

Ongeveer vanaf de 17e eeuw kwamen vanuit Duitsland de zogenaamde Hollandgänger naar ons land om hier te werken. Hollandgänger konden arbeiders bij de boer zijn, arbeiders in fabrieken, maar ook handelsreizigers of scharenslijpers. In Duitsland ging het destijds economisch niet zo goed terwijl het de economie in het westen van Nederland redelijk voor de wind ging. De 17e eeuw wordt niet voor niets de ‘Gouden eeuw’ genoemd. In delen van Duitsland werd ons land zelfs “Das Steinreiche Holland” genoemd.
Gerrie verteld over de Hollandgänger, hun leven en verblijf in Emmen en omgeving.

Opgeven voor het broodje kan zoals u gewend was per mail:
broodjecultuur@gmail.com

Broodje 10 oktober 2023

Van Gogh in Drenthe

Nu alles heel Drenthe in het teken staat van Van Gogh komt Margaret Breukink ons vertellen over zijn verblijf en werken in onze provincie.

Natuur en kunst waren voor Vincent van Gogh onlosmakelijk met elkaar verbonden. Nergens vond hij zoveel inspiratie, rust en troost als op het platteland. “… als ik geen liefde had voor de natuur en mijn werk – dan zou ik ongelukkig zijn.” In de provincie Drenthe ging Van Gogh op zoek naar het ongerepte landschap waar andere kunstenaars hem over hadden verteld.

Hij nam zijn intrek in het logement van Albertus Hartsuiker te Hoogeveen en begon meteen met schetsen en schilderen. Twee weken later vertrok de ongedurige, nerveuze Vincent per trekschuit naar Nieuw Amsterdam, waar hij een kamer huurde in logement Scholte. Het verblijf in Drenthe beviel hem goed ‘het is hier zo gansch en al wat ik mooi vind’ en hij besloot door te gaan met schilderen. In zijn ‘Drentse tijd’ maakte Van Gogh 40 schilderijen waaronder Turfschuit met twee figuren en schreef hij 23 brieven.

De plannen om een schildersschool op te richten naar het voorbeeld van de School van Barbizon liepen op niets uit. Het seizoen was te ver gevorderd, de streek te onherbergzaam en ook de vurig verlangde ontmoeting met de Duitse schilder Max Liebermann werd niet verwezenlijkt. De tè grote eenzaamheid en het geldgebrek maakten hem ziek en begin december vluchtte hij naar de ouderlijke pastorie in Nuenen, met achterlating van een groot deel van zijn werk.

In Brabant woonde en werkte Vincent van Gogh twee jaar en maakte er ondermeer De aardappeleters. Het verblijf in Drenthe was relatief kort, van 11 september tot en met 5 december 1883, maar voor de beginnend kunstenaar die hij in die periode nog was, zijn deze drie maanden van meer belang geweest dan meestal wordt gedacht. Alle aspecten van zijn schildersschap zijn hier al aanwezig: geloof, sociale bewogenheid en het zoeken naar een eigen vormentaal. In november 1885 besloot Van Gogh uit Nederland te vertrekken. Hij zou er nooit meer terugkeren.

Opgeven voor het broodje kan zoals u gewend was per mail:
broodjecultuur@gmail.com

Broodje 12 september 2023

Funny Valentine, liedjes en gedichten

Funny Valentine brengt een kwetsbaar gezongen programma met prachtige arrangementen op gitaar met een mooie afwisseling tussen melancholie en een lach!

Zangeres Martine Salomons en gitarist Harry Fuhler -oftewel Duo Funny Valentine gaan zich deze keer storten op hun moerstaal.

Een programma met o.a. liedjes van A.M.G. Schmidt, Toon Hermans en Herman van Veen. De liedjes worden afgewisseld met briljante gedichtjes van Annie en Toon, die voorgedragen worden door Elsemiek Volmer.

Opgeven voor het broodje kan zoals u gewend was per mail:
broodjecultuur@gmail.com

Broodje 9 mei 2023

Levensdanskunst, de waarde van dans in ons menselijk bestaan

Een presentatie van Ans Kremer tbv broodje cultuur op 9 mei 2023 in Emmen.

In onze westerse cultuur is, sinds Descartes zijn beroemde uitspraak Cogito Ergo Sum deed, dans helaas geen vanzelfsprekend aspect (meer) van ons dagelijks bestaan. Sinds de ratio in de Verlichting de overhand kreeg verdween ons fysieke lichaam naar de achtergrond en werd körper (het object lichaam) in plaats van Leib (het subject lichaam). Deze impact werkt nog steeds door: We voelen ons over het algemeen ongemakkelijk wanneer we dansen, en als we dansen dan ligt daar al snel oordeel op: ik kan het niet of die kan het wel, het hoort zus of zo.. Mijn stelling is dat iedereen kan (en moet) dansen mits we onszelf maar de ruimte geven om dat te doen los van onze ideeën over wat wel, of geen dans is. Het gaat om de beweging van binnenuit en de connectie met onze doorleefde lichamelijkheid en daarmee onze natuur.  Met deze presentatie wil ik dit gegeven met u verkennen en toelichten aan de hand van voorbeelden en inzichten van anderen.

Over mijzelf:

Dans is van kinds af aan mijn passie, ankerpunt en uitlaatklep geweest. Eerst intuïtief, later professioneel door als dansdocent  en studieloopbaan begeleider op diverse opleidingen te werken, waaronder de Hanzehogeschool Groningen. De waarde van dans in relatie tot onze algehele gezondheid fascineerde me zo dat ik de master Danstherapie aan CODARTS Rotterdam afgerond heb en als gevolg daarvan met mijn praktijk ZeeDans gestart ben.  Meer informatie over mij kunt u op mijn site vinden: www.zeedans.nl.

Opgeven voor het broodje kan zoals u gewend was per mail:
info@broodjecultuuremmen.nl

Broodje 11 april 2023

De Kunst van het Kijken

Wat maakt een kunstwerk mooi, spannend, interessant of misschien juist lelijk of saai?
De Kunst van het Kijken geeft een aantal gereedschappen voor kunstbeschouwing, zoals het analyseren van de compositie, dieptewerking, het kleurgebruik, de lichtwerking en de stofuitdrukking.
Van Rembrandt tot Monet en van Vermeer tot Caravaggio: beroemde en minder bekende werken trainen het oog in vaardigheden die daarna zelfstandig kunnen worden ingezet bij het kijken naar kunst en beeld.

Anne Knipping is werkzaam bij het Fries Museum & Keramiekmuseum Princessehof. Opgeleid aan de RUG, Kunstgeschiedenis, conservatoren-opleiding
“Al tijdens mijn studie werd me duidelijk dat ikgraag het verhaal áchter een kunstwerk wil overbrengen. Hoe maak je kunst leuk, spannend, interessant, verklaarbaar? En hoe doe je dat voor alle doelgroepen? Jong en oud, leek en kenner? Daar heb ik me in gespecialiseerd.
Eerst als museumdocent bij het Drents Museum, daarna als projectleider bij Kunsthandel Collectie Harms Rolde. Ik zette galerieënnetwerk Reander op en ging in 2018 aan de slag als Interpretation Coordinator bij het Fries Museum en Keramiekmuseum Princessehof. Met heel veel plezier hou ik me nog altijd dagelijks bezig met het vertellen van de prachtige verhalen achter kunst, erfgoed en geschiedenis.”

Opgeven voor het broodje kan zoals u gewend was per mail:
info@broodjecultuuremmen.nl